با توجه به اینکه پی وی سی یکی از پر مصرف ترین پلیمر ها می باشد ، لازم است که به اثرات ایمنی و اثر محصولات این ماده بر سلامتی و محیط زیست نیز توجه شود . مصرف محصولات این پلیمر که کاربرد های گسترده ای در زمینه هایی نظیر ساختمان سازی و پزشکی دارد ، به سرعت در حال رشد می باشد . دلیل این امر آن است که این محصولات نسبت به سایر مواد سنتی ، وزن کمتر ، دوام بالاتر و مقاومت نسبی مناسبی در مقابل خوردگی ، رطوبت . فساد دارند .
غلظت وی سی ام در هوای نواحی نزدیک کارخانه تولید پی وی سی
میزان انتشار وی سی ام به اتمسفر از سال ۱۹۷۶ تاکنون بیش از ۹۹ درصد کاهش یافته است . مطابق استاندارد محیط زیست آمریکا ، در سال ۱۹۷۶ میزان بخارات وی سی ام و ای دی سی موجود در اتمسفر ، در فاصله ی حدود پنج مایلی از کارخانه های تولیدی بایستی کمتر از ppb 1 باشد .
میزان مجاز بخارات وی سی ام و ای دی سی در محیط کاری
در دهه ی هفتاد میلادی ، رابطه ی میان تماس بیش از حد کارگران با بخارات وی سی ام و نوعی سرطان کبد ، به نام آنجیوسارکما یافت شد . سپس در سال ۱۹۹۷ مرکز کنترل بیماری های آمریکا ، گزارشات دهه ی هفتاد خود را دوباره مورد برسی قرار داد و با توجه به استفاده از تکنولوژی راکتور های بسته در واحد های تولیدی جدید ، اعلام نمود که میزان تماس کارگران با بخارات وی سی ام در این واحد تقریبا به صفر رسیده و از این جهت هیچ خطری سلامتی کارگران را تهدید نمی کند .
دی اکسین ها
ترکیبات پلی کلرینه ی دی بنزو – پارا – دی اکسین ها و پلی کلرینه ی دی بنزو فوران ها ، اصلی ترین ترکیبات آلوده کننده ای هستند که از سوختن ترکیبات آلی کلردار تولید می شوند . این مواد سمیت منحصر به فردی داشته و هنگام سوزاندن ، بازیافت و تولید محصولات پی وی سی تولید می شوند . به همین دلیل قوانین زیادی در مورد انتشار این مواد به محیط زیست تدوین شده است . البته صنایع پی وی سی از مهم ترین منابع تولیدی دی اکسین ها نمی باشد ، اما با این وجود همواره ملزم به رعایت قوانین انتشار این مواد ، از سوی سازمان های زیست محیطی می باشند . در سال ۱۹۹۵ سازمان محیط زیست امریکا گزارشی در مورد انتشار این ترکیبات ارائه کرد ، که در آن مقادیر قابل انتشار این ترکیبات در طی سالهای ۲۰۰۲ و ۲۰۰۴ پیش بینی و برآورده شده بود .
فرآیند های آمیزه سازی
همانطور که در فصل های قبلی بیان شد ، سه نوع اصلی رزین های پی وی سی ، رزین سوسپانسیونی ، امولسیونی و توده ای هستند . رزین پی وی سی سوسپانسیونی پر مصرف ترین نوع می باشد ، علت این امر قیمت تمام شده ی بالا و مشکلات زیست محیطی رزین پی وی سی توده ای است . شایان ذکر است که رزین های پی وی سی سوسپانسیونی و توده ای به علت دارا بودن خواص مشابه ، در بسیاری از کاربرد ها به راحتی قابل جایگزینی با یکدیگر هستند . در صورتیکه رزین پی وی سی امولسیونی دارای ذرات کوچک تر و مقادیر بیشتر پایدار کننده نسبت به دو نوع دیگر می باشد .
از مهم ترین کاربرد های رزین پی وی سی امولسیونی ، اشتفاده در آمیزه های پلیمری مایع و پلاستی سل ها است . البته گاهی نیز از این نوع رزین به عنوان افزودنی برای آمیزه های دیگر پی وی سی استفاده می شود . با توجه به اینکه رزین های پی وی سی قابلیت اشتعال پذیری ناچیزی دارند ، می توانند به راحتی در انبار ها و سیلو های مجهز به سیستم آتش نشانی معمولی ، نظیر افشانک آب ، پودر خشک و یا کف ، نگهداری شوند . در صورت آتش سوزی نیز با دور کردن منبع آتش از رزین پی وی سی ، این پلیمر به صورت خود به خود و به آرامی خاموش می شود . الیته در مورد هر نوع رزین پی وی سی باید به شناسنامه ی آن که توسط تولید کنندگان رزین تهیه شده است ، مراجعه کرد تا از وجود افزودنی های مختلفی که ممکن است نیاز به ملاحظات ویژه ای داشته باشند ، مطلع شد . معمول ترین تجهیزات مورد استفاده به هنگام آتش سوزی رزین پی وی سی ، کپسول اکسیژن و ماسک هستند . زیرا با سوختن این پلیمر گاز های خطرناکی نظیر HCL نیز تولید می شود .
اثرات زیست محیطی پی وی سی
اثرات زیست محیطی پی وی سی هنگام فرآیند کردن و شکل دهی رزین پی وی سی ، بدلیل تولید گاز های خطرناکی نظیر HCL باید از ماسک استفاده کرد . در ضمن در مکان هایی مه گرد و غبار پی وی سی در محیط وجود دارد باید از ماسک های غبار گیر و عینک استفاده شود . زیرا ممکن است با تماس گرد و غبار پی وی سی با چشم ، چشم تحریک شده و احساس سوزش ایجاد میشود . در این صورت باید به سرعت چشم را آب شستشو داد و به پزشک مراجعه کرد . البته تاکنون گزارشی از اثر نامطلوب پی وی سی بر پوست اعلام نشده است .
در این قسمت خلاصه از نکات ایمنی در رابطه با پی وی سی کلرینه بیان شده است . طریقه حمل و نقل و انبار داری پی وی سی کلرینه مشابه پی وی سی میباشد . البته وجود کلر اضافی در پی وی سی کلرینه ، سبب بهبود خواص ضد آتش گیری این پلیمر می شود .
برسی های زیادی در رابطه با اثر HCL بر روی سلامتی انجام گرفته است . در یک آزمایش مشخص شد که مدت ۵ دیقه تماس با ppm 30000 از HCL و ۱۵ دقیقه تماس با ppm 5000 از HCL ، هیچ گونه اثر نامطلوبی بر روی سلامتی میمون ها ندارد . از این رو سمیت گاز های حاصل از سوختن پی وی سی و پی وی سی کلرینه شبیه سوختن سایر مواد معمولی نظیر چوب در نظر گرفته میشود .